T.C. MİLLİ EĞİTİM

1390

01:20

25.11.2018

TARİHÇE

M.Ö. 680´ li yıllara kadar Urartu hakimiyetinde kalan Hanak´ ın yazılı kaynaklarda bilinen ilk ismin Kırmalar mevkiindeki Kaya yazıtından alınan Urartuca bilgilere dayanılarak ´Tariu´ olduğu anlaşılmaktadır.

Çeşitli medeniyetlere beşiklik eden Hanak Oğuzların eline geçtikten sonra farklı isimlerle anılmıştır. (Kanak- Kanık) Oğuz boylarından (Kıpçak) ağzıyla ´ KHANAH´ oymağından kalma olduğu sanılmaktadır. Zamanla baştaki ´ K´ harfi düşüp ismin sonundaki ´H´ harfi telaffuz zorluğundan dolayı ´K´ harfine dönüşerek Türkçe büyük ses uyumuna uygun hale gelmiş ve ´Hanak´ olmuştur.

İlçeye bağlı Karakale köyü ortaçağda ilbeyi merkezi idi. Bugünde köyde eski şehrin harabeleri mevcuttur. Kırmalar mevkiinde bulunan Kaya Yazıtı şehrin tarihine ışık tutmaktadır.

Selamverdi mahallesinde bulunan Kilise kalıntısı ile şehrin Güneybatısında merkeze yaklaşık 5 km. mesafede bulunan Kırnav Kalesi tarihi değere sahip yerlerdir. Ayrıca ´ Harosman´ adıyla maruf Ortakent yakınlarında bulunan kaya oymalı, irili ufaklı mağaralar tarihçi ve arkeologların araştırma ve tetkiklerini beklemektedir.

Osmanlı taşra teşkilatı ve eyalet sistemi içinde Hanak ve yöresinin ´Meşe Ardahan´ namıyla ve ´ Küçük Ardahan´ olarak yer aldığını biliyoruz.

İsmail HAKKI Uzunçarşılı, eserinde Erzurum eyaletine bağlı olarak Liva-ı Ardahan´ dan başka Liva-ı Küçük Ardahan sancağının da mevcudiyeti bildirilmektedir. Kast edilen bu ismin Ardahan´ ın doğusunda bulunan bölgeler ve dolaysıyla Hanak ve yöresi olduğu kuvvetle muhtemeldir. Hanak, 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı- Rus savaşından sonra 3 Mart 1878´ de imzalanan Ayestefanos Andlaşması ile Elviye-i Selâse (üçvilayet) den olan Ardahan ile birlikte Rusya´ ya savaş tazminatı olarak verilmiştir. Rusya´ nın I. Dünya Savaşı devam ederken Bolşevik ihtilaline sahne olması nedeniyle savaştan çekilmesinden sonra imzalanmak sorunda kaldığı Brestlitowsk Barışı ( 3 Mart 1918 ) ile Bolşevik Rusya buraları Osmanlı Devleti´ ne teslim etmek zorunda kalmıştır. 30 Ekin 1918´ de Mondros Mütarekesiyle tekrar elden çıkan Hanak, 3 Aralık 1920´ de imzalanan Gümrü Antlaşmasıyla resmi olarak Gürcülerden alınmıştır. Fakat bu tarih Ardahan´ ın Türkiye´ ye İltihak tarihi olup asıl Milis Kuvvetleriyle düşman işgalinden kurtuluş tarihi 1 Marttır. 11 Mart 1921 tarihinde yapılan Moskova Antlaşması ile bu durum siyasi sonuca bağlanmıştır. Ardahan´ ın nahiyesi iken 1958 yılında ilçe olmuştur.

COĞRAFİ YAPI

Hanak´ ın Doğusunda Çıldır ilçesi, Batısında Artvin İli, Kuzeyinde Damal İlçesi Güneyinde iseArdahan İli ile çevrili olup, ilçemizin Batısında Cin Dağı , Doğusunda Yelatan Dağı ve Oğuz yaylaları yer almaktadır. İlçemizde Cin dağlarından çıkan ve ilçemizi geçen Hanak Çayı vardır. Rakımı ise 1800 Metredir.
İlçemizin genel geçim kaynağı hayvancılık olup, toplam arazimiz 451.867 dekar´ dır.

Dağlık arazi : 7. 200 dekar.
Tarım arazi : 130.000 dekar. (Ekili alan)
Mera,Yayla ve Çayır arazi : 308.267 dekar.
Ormanlık Alan : 6.400 dekar

İKLİM

İlçemizin iklim bakımından kışları çok sert ve soğuk, yazları ise ılık ve yağışlı geçen bir karasal iklime sahiptir. En soğuk ayın sıcaklık ortalaması -35 , en sıcak ayın ortalaması ise +25 derecedir.

NÜFUS